Moralna polityka

Jak myślą politycy? – pyta George Lakoff (ur. 1941), słynny językoznawca kognitywny z USA, a zadaje to pytanie, poszukując wspólnego podłoża politycznych stanowisk w dominującym od dawna w Ameryce dyskursie konserwatywno-liberalnym. Autor znany jest przede wszystkim z teorii metafor jako determinujących nie tylko naszą mowę, lecz także myśl (Metafory w naszym życiu, Wydawnictwo Aletheia, Warszawa 2010). W odniesieniu do polityki wypracował teorię, dzięki której znalazł wytłumaczenie kluczowych strategii i decyzji. Ogólna teza Lakoffa głosi, że polityka USA ma podłoże moralne, że jest „moralną” polityką, a odmienne postawy polityczne mają źródło w odmiennych moralnościach. Sednem tych moralności jest pojmowanie rodziny, a zwłaszcza roli w niej ojca. „Rodzinny” charakter amerykańskiej polityki oparty na określonych wartościach, innych u konserwatystów, innych u liberałów, wyjaśnia zdaniem autora pozorne sprzeczności w polityce konserwatywnej (np. przeciw aborcji w obronie życia, ale za dostępem obywateli do broni i za ograniczeniem rygorów ekologicznych), a także mniejszą skuteczność liberałów (sam autor jest zdeklarowanym liberałem). Książka Lakoffa, pierwsze tak poważne zastosowanie nauk kognitywnych do polityki, jest niezwykle odkrywcza. Jeśli uznać jej tezy, obraz polityki, a zwłaszcza relacji konserwatyzm–liberalizm ogromnie się rozjaśni, stanie się zrozumiały i spójny, choć niekoniecznie bardziej optymistyczny.