Andrzej Bieńkowski: Kajocy wokół Kędzierskich (książka + CD)

Kajocy. To tajemnicze słowo wymaga wyjaśnienia. Usłyszałem je w Radomskim w 1979 roku. Podszedł do mnie pastuch znudzony samotnością. Powiedział, pokazując wieś na horyzoncie - to był Rdzuchów: panie, tam to mieszkają Kajocy, oni grają takie wygibusy na skrzypcach, że aż się chce tańczyć. Następnego dnia poszedłem do Rdzuchowa i tu od razu błąd. Nie wiedziałem, że słowo Kajocy może być odebrane jako lekceważące. Nawet można było za nie oberwać od miejscowej kawalerki, bo podkreślało tradycyjność wsi. Nazwa Kajocy pochodzi od gwarowego powiedzenia kaj byłeś? gdzie byłeś, kaj siałeś? gdzie siałeś, bardzo to śmieszyło sąsiadów. Mikroregion Kajoków to kilkanaście wsi położonych na północ od Przysuchy (miasta Oskara Kolberga). Kajocy grali niezwykle ekspresyjną, transową muzykę, inną niż sąsiedzi. Twórcami tej odrębności muzycznej jest rodzina Kędzierskich ze Rdzuchowa i ich uczniowie. Pamięć rodziny sięga do muzycznych przodków z początków XIX wieku. Co było wcześniej, nikt już nie pamięta...